အိမ်မီးလောင်သည်ကိုကြည့်ပြီး တတွတ်တွတ်ပြောနေသူ။

အာဏာသိမ်း အဖွဲ့၏ ပြောခွင့်ရ ဇော်မင်းထွန်းသည် လက်ရှိ တိုင်းပြည် စီးပွားရေး အဖတ်ဆယ်မရအောင် ပျက်ယွင်းလာနေမှု ကို ကိုဗစ် ကြောင့် ဟု လွှဲချခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ပြောရန်မှ အပ အခြား မည်သို့မျှ ခုခံ ချေပ၍ မရနိုင် သည် ကို အားလုံးက မျှော်လင့်ထားပြီး ဖြစ်၍လည်း အံ့အားတသင့် တော့ မဖြစ်မိကြပေ။

ကိုဗစ် သည် မြန်မာ တနိုင်ငံတည်း ကွက်၍ ဖြစ်သည် မဟုတ်၊ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများ အပြင် တကမ္ဘာလုံး ရိုက်ခတ် ခံခဲ့ရသည့် ကပ်ဆိုးကြီး ဖြစ်သည်။ သို့သော် စီးပွားရေး ဖက်တွင်ကား မြန်မာ လောက် အခြေ အနေ ဆိုးစွာ မခံစားခဲ့ရ၊ နာလံပြန်ထူ လာနိုင်ကြသည်ချည်း ဖြစ်သည်။ ဈေးများ အဆမတန် တက်၍ ငွေတန်ဖိုး ၆၀% ခန့် ဆုံးရှုံးသွားသည့် အထိ တော့ အခြေအနေ မဆိုးခဲ့ပေ။ ထိုသို့ ဖြစ်လာခဲ့လျှင်လည်း ထိုအစိုးရ အဖွဲ့ ပြုတ်ကျ သွားမည်မှာ ဗေဒင်မေးစရာ မလို၊ သူတို့၏ စီးပွားရေး စစ်တမ်းအား ပြန်လည် လှန်လှော ဆန်းစစ် စရာပင် မလိုပေ။

သို့သော် ခေါင်ချုပ်ကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ စီးပွားရေး ကို မည်သို့ အဖတ်ဆယ်မည် အစရှိသည်တို့ တလုံး တပါဒ မျှ မပါ၊ မြေအောက်ရထား၊ မိုးပျံတံတား၊ လျှပ်စစ် ကား၊ ပြည်တွင်း ထုတ် ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေး အစ ရှိသည့် ပေါက်ပန်းဈေး စကားများဖြင့် လူရယ်စရာ ဖြစ်အောင် သာ လျှောက်ပြောလျှက် ရှိနေသည်။ မြန်မာသည် ငါးနှစ် အတွင်း ဝင်ငွေ အလယ်အလတ် အဆင့်အတန်းရှိ နိုင်ငံ အဆင့် ရောက်မည်ဟု ပြောနေသော်လည်း ထိုသို့ ပြောပြီး တပတ်အကြာတွင် ဇော်မင်းထွန်းကတော့ မိမိတို့ လက်ထက်တွင် တိုင်းပြည် စီးပွားရေး ယိုယွင်း ပျက်စီး လာသည်မို့ တာဝန်ယူ ဖြေရှင်းမည်ဟု ဝန်ခံသွားခဲ့သည်။ စကားအရာသာ ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ အနေအထားကို မည်သို့သော တန်ခိုး ရှင်ကမျှ စွမ်းဆောင် နိုင်ချေ ရှိမည် မဟုတ်သဖြင့် ဒေါ်စိန်အေး အတန်းပညာ မျှသာ ရှိသူ များအဖို့ တွေးပင် မတွေးရဲလောက်အောင် အနေအထား ဖြစ်နေသော်လည်း ပါးစပ်က ပြောထွက်ရဲကြဆဲပင် ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ ကျွမ်းကျင်ပါသည် ဆိုသော စစ်ရေး သေနင်္ဂဗျူဟာသည်ပင် ထိရောက်စွာ စွမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း မရှိသည့်အဖြစ်ကိုလည်း တတိုင်းပြည်လုံး တအံ့တဩ ကြုံတွေ့နေကြရပြီး ဖြစ်သည်။

 Frontier Myanmar က မင်းအောင်လှိုင်၏ ရူးသွပ်မှုအား လက်လုပ်လက်စား တယောက်သည် သူပိုင် ခနော်နီ ခနော်နဲ့ သစ်သားအိမ်လေး မီးလောင်ကျွမ်း နေသည်ကို မရမက ငြိမ်းသတ်နိုင်ရန် အားထုတ်ရမည့်အစား ထိုင် ကြည့်ရင်းက ထိုနေရာတွင် ခန့်ညား ထယ်ဝါလှသော အိမ်တော်ကြီး တခု ပြန်ဆောက် ပြစ်မည်ဟု တတွတ်တွတ် ပြောဆိုနေပုံ နှင့် မခြား ဖြစ်နေသည်ဟု နှိုင်းယှဉ်သွားခဲ့သည်။

ထိုသို့သော လူမျိုးကို မြင်သူ အပေါင်းက သူရူးတယောက်ဟု မမှတ်ယူလျှင် အဘယ်မည်သော လူကို မှတ်ယူ နိုင်ပေတော့မည်နည်း။

Frontier Myanmar မှ ဆက်လက် ရေးသားရာတွင် ၎င်း ၏ အပြောအဆိုများကို ကြည့်က မာကရို စီးပွားရေး သဘောတရား ဆိုသည်ကို နကန်းတလုံးမျှ သိသူ မဟုတ်သည့်အပြင် စီးပွားရေး ကို ပြန်လည် အဖတ်ဆယ် နိုင်သည့် စီမံခန့်ခွဲမှု အရည်အသွေး မရှိသည်မှာ ထင်ရှားနေသည်ဟု ဆိုသည်။ 

မာကရို စီးပွားရေး သဘောတရားသည် ဘဏ်အတိုးနှုန်း၊ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း၊ အခွန် ရရှိမှု၊ တိုင်းပြည်ဝင်ငွေ၊ အစိုးရ အသုံးစရိတ်များကို ဟန်ချက်ညီညီ ထိန်းကာ စီးပွားရေး တည်ငြိမ် တိုးတက်ရန် ပေါင်းစပ်ဖေါ်ဆောင်ခြင်း မျိုး ဖြစ်သည်။

သို့သော် ၎င်း ၏ အနေအထား ကို အားလုံးက သိထားပြီး ဖြစ်၍ အဘယ်ကြောင့် ထိုသို့ ပြောလာသည်ကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရမည်ဟု ဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီ ၏ စီးပွားရေး မူဝါဒ များသည် ပြည်တွင်း ဖူလုံရေး၊ သွင်းကုန်အစားထိုးရေး၊ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ကာကွယ်ရေး မူဝါဒ များ ဖြင့် ပြည်တွင်း ရှိ လက်ဝါးကြီးအုပ် စက်မှု လုပ်ငန်းများ အား အကာအကွယ် ပေးနိုင်ရေး တို့ အပေါ် အဓိက ထားခဲ့သည်။ 

ဤသည်မှာ ရိုက်ခတ်လာမည့် နိုင်ငံတကာ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ ဒဏ်ခတ်မှု များကို တန်ပြန်နိုင်ရန် ကြိုတင် စီမံလာ ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ပြည်သူများ၏ ကောင်းကျိုးချမ်းသာ သည်ကား အဓိက မဟုတ်၊ ၎င်းတို့အနေနှင့် မည်သို့ မည်ပုံ လူထုအား နားလှည့်ပါးရိုက်လုပ်ခြင်းဖြင့် အာဏာကို စွဲကိုင်ထားနိုင်ရေး သာ ဖြစ်သည်။

၎င်းတို့၏ နားလှည့်ပါးရိုက်မည့် အကြံကို အဓိက ခြိမ်းချောက်လာနေသည်ကား ဘဏ်လုပ်ငန်းများ အကြပ် ရိုက်လာနေခြင်းနှင့် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး တရဟော ကျဆင်းလာနေခြင်းတို့ပင် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော အနေအထား တွင် တိုင်းပြည်စီးပွားရေးကို အသေးစား လယ်ယာ လုပ်ငန်း များ အပေါ် အထူး ဦးစားပေး လာခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

ယခု နှစ် မိုးရာသီ အတွင်း လယ်သမားများ ဓါတ်မြေဩဇာ အသုံး ကျဆင်းလာမှုကြောင့် သီးနှံ အထွက်နှုန်း သိသိသာသာ ကျဆင်းလာမည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သည်။ ဤသည်ကလည်း ကမ္ဘာအနှံ့ ဓါတ်မြေဩဇာဈေး မြင့်တက် လာမှု နှင့် ပြည်တွင်း စီးပွားရေး အကြပ်အတည်းများ ကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်း လာနေမှုများ ကြောင့် မျိုးစေ့ နှင့် လယ်ယာသုံး စက် ပစ္စည်းများ ၏ သွင်းကုန် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာနေခြင်း ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတကာ စားသောက်ကုန် မူဝါဒ နှင့် သုတေသန အဖွဲ့ ၏ စစ်တမ်းများအရ နိုင်ငံ တွင်း ဓါတ်မြေဩဇာ သုံးစွဲမှု သည် ယမန်နှစ် ကထက် တဝက်ခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း ဖေါ်ပြထားသည်။ ပြည်တွင်း ရှိ လက်လုပ်လက်စား ဘဝနှင့် အသက်ဆက်နေရသူ အဖို့ လယ်ယာ ကဏ္ဍ ထုတ်ကုန်များ ကို အမှီပြုနေရ သဖြင့် ထိုအပိုင်း တွင် အသုံး စရိတ်များ ကျဆင်းလာမှုသည် မာကရို စီးပွားရေး အား ပြင်းထန်စွာ ရိုက်ခတ်ခံရဖို့ ရှိလာသည်။

၂၀၂၀ အောက်တိုဘာ မှ ယခုအထိ လယ်ယာ သုံး အတွက် ပြည်ပမှ တင်သွင်းမှု ၃၄% ကျဆင်းသွားသည်ဟု စစ်ကောင်စီ ၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဌာနမှ ထုတ်ပြန်သော စာရင်းဇယားများ အရ သိရသည်။

တိုင်းပြည် စီးပွားရေး ၏ ကဏ္ဍ အသီးသီး ရှိ ပြဒါး မှတ်တိုင်များသည် အနီရောင် အချက်ပြ မီးများ တလက်လက် ထွန်းလင်းလာနေသော်လည်း အဆိုပါ ပြဿနာများကို လတ်တလော ဖြေရှင်းရန် စီမံခန့်ခွဲမှု ဟူ၍ ထွက်မလာဘဲ အလယ်အလတ် နှင့် ရေရှည် စီမံချက်များသာ ပါရှိလာသည်။

လက်ရှိ အကြပ်အတည်းသည် တိုင်းပြည်စီးပွားရေး အထူးသဖြင့် ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်များ အပေါ် အယုံအကြည် မရှိမှုကြောင့် ပင် ဖြစ်၍ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အစိုးရ အာဏာ ပြန်မရမချင်း ဖြေရှင်းနိုင်စွမ်း ရှိမည် မဟုတ်ပေ။

နောက်တနည်း ဖြေရှင်း၍ ရနိုင်သည်က နိုင်ငံတကာ မှ ဒေါ်လာ သန်း ထောင်ချီ ထောက်ပံ့၍ ဝင်ရောက် ကယ် တင်ပေးမှ ဖြစ်မည်။ သို့သော် ထိုသို့ ဖြစ်လာဖို့က ၎င်းတို့၏ လူမဆန်သော အပြုအမူများကြောင့် မည်သူကမျှ တုတ်တုတ်မှ လှုပ်မည် မဟုတ်ပေ။

ထို့အတွက် ပြည်တွင်း ပြည်ပမှ တရားဝင် အသိအမှတ် ပြုခံထားရသော အစိုးရ ပေါ်ပေါက်ပြီး ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်း ပေါ် ပြန်လည် တက်လှမ်းလာနိုင်မှသာ မျှော်လင့်၍ ရမည့် အရေးလည်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ ဖြစ်လာဖို့ အခွင့်အလမ်း မရှိသလောက် ဖြစ်နေသည်။ အလိုတော်ရိများက မင်းအောင်လှိုင်၏ တိမ်ပေါ်တွင် ပြေးလွှားရင်း စိတ်ကူးယဉ် ပြောဆိုနေမှုများကို အမြော်အမြင် ကြီးလှပေသည်ဟု ဆက်ပြီး မြှောက်ပင့် ပေးနေ ကြဦးမည်သာ ဖြစ်ပြီး လူထုအဖို့က ဆင်းရဲတွင်း နက်သည်ထက် နက်လာဖို့ ရှိနေသည်ဟု ရေးသားထားသည်။

ကုလ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်ထိုနီ ဂူတာရက်စ် က အထွေထွေ ညီလာခံသို့ တင်သွင်းသော အစီရင်ခံစာတွင် မြန်မာ နိုင်ငံအား ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်း ပေါ် ပြန်လည် ရောက်ရှိရန် နိုင်ငံတကာ နှင့် ဒေသတွင်း နိုင်ငံများ အတူ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ကြရန် တိုက်တွန်းသွားခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်သူများ၏ ဒီမိုကရေစီ လိုလားသော ပြင်းပြသည့် ဆန္ဒကို ဝိုင်းဝန်း ထောက်ခံပေးကြရန်လည်း ပါရှိသည်။ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်း စုကြည်၊ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် အစိုးရ အရာရှိကြီးများကို အမြန်ဆုံး ပြန်လွှတ်ပေးရေး ဝိုင်းဝန်း ကြိုး ပမ်းကြရန်လည်း တောင်းဆိုသွားခဲ့သည်။

သူ၏ အစီရင်ခံစာတွင် စစ်ကောင်စီ တပ်များ က စိတ်မထင်လျှင် မထင်သလို ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ အစ ဖျောက်ပြစ်ခြင်း၊ ညအချိန် အိမ်များကို ဥပဒေမဲ့ ဝင်ရောက်စီးနင်းခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက် အကြပ်ကိုင် နှိပ်စက်ခြင်း များ ကျုးလွန်နေကြောင်း လည်း တင်ပြသွားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ ကျူးလွန်ခြင်း ခံခဲ့ရသည့် သတင်း အစီရင်ခံစာများလည်း ရရှိထားခဲ့ကြောင်း တင်ပြသွားခဲ့သည်။

ကုလ အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ မင်းပရိသတ် အလယ်တွင် တင်ပြလိုက်သော အစီရင်ခံစာသည် စစ်ကောင်စီ အဖို့ လူတော တိုး၍ မရလောက်အောင် အရှိုက်ထိသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ သို့သော် အကြမ်းဖက် ဖြေရှင်းရန် လောက်သာ အသိဉာဏ်ရှိသော စစ်ကောင်စီ သည် ကမ္ဘာအလည်တွင် နိုင်ငံများက မချစ်သော်လည်း အောင့်ကာနမ်း အဆင့် ဖြင့် ဆက်ဆံခံနေရသည့် ရုရှား နှင့် တရုတ်ကို မိုက်မဲစွာ အားကိုးပြုလျှက် အသက်ဆက်ရန် အကြံအစည်က ရှိနေပေသေးသည်။

တဖက်တွင်လည်း အာဏာရူး တယောက်ကြောင့် တတိုင်းပြည်လုံး ဒုက္ခရောက်ခြင်းမက ရောက်ရလုဆဲဆဲ ဖြစ်လာနေသည်ကို အချိန်မီ ဟန့်တား နိုင်ရန် မြန်မာ့ သားကောင်း များစွာ ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့များကတော့ စစ်ကောင်စီ အကြမ်းဖက် တပ်များကို နိုင်ငံ တဝှမ်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် တိုက်ခိုက်တွန်းလှန်နေပြီ ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ စစ်ပွဲသည် နိုင်ငံရေး ကွဲပြားမှု ကို လက်နက်ကိုင် ဖြေရှင်းရန် ပေါ်ပေါက်လာသော စစ်ပွဲမျိုး မဟုတ်ဘဲ မိမိတို့၏ အသက်ရှင်နေထိုင်နိုင်ခွင့် ရရှိရေးနှင့် အနာဂတ် မျိုးဆက်များ ဆင်းရဲငတ်မွတ်စွာ နေထိုင်သွားကြရ တော့ မည့် အရေး မှ လွတ်မြောက်ပြီး အခြား နိုင်ငံသားများ နည်းတူ လူချင်းတူတူ သူချင်းမျှမျှ အသက်ရှူခွင့် ရနိုင်ရန် အတွက် အဓမ္မ ဝါဒီများကို ခုခံတော်လှန်နေသော စစ်ပွဲကြီးသာ ဖြစ်ပေသည်။

တော်လှန်ရေးကြီး မုချအောင်ရမည်!!!

Hla Soewai