လူ ၁၀၀ နီးပါးေသးဆံုးခဲ့ အၾကမ္းစစ္တပ္တိုက္ခိုက္မူ

[Unicode]လူ ၁၀၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့ရတဲ့ စစ်ကောင္စီရဲ့ လေကြာင်းတိုက္ခိုက္မွု ၃ ခု ************************************ ျမန္မာစစ်ကောင္စီတပ်ဟာ အာဏာသိမ်းပြီး တစ်နွစ်အကြာ ၂၀၂၂ ခုနွစ်အေစာပိုင်းကစလို့ လေကြာင်း တိုက္ခိုက္မွုတြေကို တိုးလုပ္လာနေတယ္လို့ လြတ္လပ္တဲ့စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး သုတေသနအဖြဲ့တြေက ဆိုပါတယ်။ လက္နက္ကိုင္ပဋိပက္ချဖစ္စဥ္နဲ့ တည်နေရာလေ့လာခ်က်(ACLED)ရဲ့ မွတ္တမ်းတြေအရဆိုရင်ျမန္မာနိုင်ငံမွာ စစ္တပ်ရဲ့ လေကြာင်းတိုက္ခိုက္မွုတြေကြာင့် လူသေဆုံးမွုပနွုန်းဇယားဟာ အောက္တိုဘာလကုန္ပိုင်းမွာ အျမင့္ဆုံးကိုရောက္ခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင္စီက ကခ်င္လြတ်ျေမာက်ရေးအဖြဲ့(KIO)နွစ္ပတ္လည်နေ့ က်င်းပေနတဲ့ ဖေ်ာ်ျေဖပြဲကို တိုက်လေယာဥ္နဲ့ ဗုံးတြေ ကြဲခ်ခဲ့တာကြောင့် လူပေါင်း ၇၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့တျဲ့ဖစ်ရပ်ကြောင့်ျဖစ္ပါတယ်။ စစ္ကိုင်းတိုင်း ဒီပဲယင်းမြို့နယ္ထဲက လက်ယက္ကုန်း နဲ့ ရင်ပေါင္တိုင်ကေ်းရြာတို့မွာ စက္တင္ဘာလနဲ့ သြဂုတ္လက တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ တိုက္ခိုက္မွုကြောင့္လည်း လူ ၃၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။ ဒီလေကြာင်းတိုက္ခိုက္မွု ၃ ခုဟာ စုစုပေါင်း လူ၁၀၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့ရတဲ့ စစ်ကောင္စီတပ်တြေရဲ့ လေကြာင်းက တိုက္ခိုက္မွုတျြေဖစ္ပါတယ်။ အနန့္ပါ လေကြာင်းတိုက္ခိုက္မွု ******************************* စစ်ကောင္စီတပ္က ကခ်င်ျပည္နယ်၊ ဖားကန့်မြို့နယ္ထဲက အနန့္ပါရြာကို အောက္တိုဘာလ ၂၃ ရက်ညမွာ လေကြာင်းကေန ဗုံးကြဲခဲ့တာကြောင့် အဲဒီဖေ်ာ်ျေဖပြဲမွာ ရွိနေတဲ့ကခ်င္လြတ်ျေမာက်ရေးအဖြဲ့(KIO/KIA) ဝန္ထမ်းတြေ၊ ကခ်င်အနုပညာရွင်၊ စီးပြားရေးသမားအခ်ို့နဲ့ အရပ်သားတြေ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ‘’လေယာဉ်သံ မကြားရဘဲ ဗုံးက်သြားမွာပဲ သိခဲ့ရတာ။ ဖေ်ာ်ျေဖေရးစင်၊ အေရးပါလူပုဂ္ဂိုလ်တြေထိုင္တဲ့ နေရာနဲ့ မီးဖိုဆောင္ကို ဗုံး ၃ လုံးက်တယ်။ သေဆုံးသူတြေထဲမွာ ပြဲလာတက္တဲ့ စီးပြားရေးသမား ၃ ဦးထက္မနည်းလည်း ပါတယ်’’ လို့ တိုက္ခိုက္ခံရခ်ိန် အခင်ျးဖစ္တဲ့နေရာမွာ ရွိနေခဲ့သူတစ်ဦးက ဘီဘီစီကျိုပန်ျေပာင်ျးေပျာပပါတယ်။ တိုက္ခိုက္မွုအပြီးမွာ ဒဏ်ရာရသူတြေကို စစ်ကောင္စီတပ္ဘက္ကျမစ်ကြီးနားမြို့ပေါ်ကို တက်ရောက် ဆေးကုသခြင့် ပိတ္ခဲ့တယ္လို့ ကူညီကယ္ဆယ်ရာမွာ ပါဝင်သူတြေက ဘီဘီစီကိုျေပာပါတယ်။ စစ်ကောင္စီတပ္ဘက္ကတော့ အနန့္ပါကိုတိုက္ခိုက္မွု နဲ့ပတ်သက်ပြီး ထုတ်ျပန်ရာမွာ အနန့္ပါဟာ စစ်ရေးပစ္မွတ်ျဖစ္တယ္လို့ျေပာပေမဲ့ လူထိခိုက်သေဆုံးမွုကိုတော့ျေပာခဲ့တာမရွိပါဘူး။ KIA စစ်ဦးစီးခ်ုပ် ဗိုလ္ခ်ုပ္ဂြမ်မ္ကောတော့ အနန့္ပါဟာ KIA စခန်းမဟုတ္ဘဲ ခရီးသြားတြေ ခေတ္တနားနေတဲ့ နေရျာဖစ္တယ္လို့ သူ့ရဲ့လူမွုကြန်ရက် ဖေ့ဘြတ္ခ္ကနေ ထုတ်ျေပာပါတယ်။ ‘’လောလောဆယ်တော့ အနန့္ပါမွာ အပ်က်အစီးတြေက ဒီအတိုင်းပဲရွိသေးတယ်။ျပန္လည္တည်ဆောက်ရေး မလုပ်သေးဘူး။ တိုက္ခိုက္ခံရခ်ိန် ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့စီးပြားရေးလုပ်ငန်းရွင်တြေလည်း ဒဏ်ရာသက်သာပေမဲ့ နေရပ္မျပန်ရဲကြေသးဘူး။ မတရားအသင်းဆက်သြယ္တဲ့ပုဒ္မ ၁၇(၁)နဲ့ တရားစြဲခံရမွာ ကြောက်နေကြတယ်’’ လို့ KIA နဲ့နီးစပ်သလိုျေမျပင်အျေခအေနကိုလည်း သိရွိသူတစ်ဦးက ဘီဘီစီကိုျေပာပါတယ်။ စစ်ကောင္စီတပ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ္လနဲ့စက္တင္ဘာလအတြင်း လေကြာင်းတိုက္ခိုက္မွု ၁၀၀ ကေ်ာ်ျပုလုပ္ခဲ့တယ္လို့ ဒေသကာကြယ်ရေးတပ္ဖြဲ့ဝင်တြေရဲ့ ထုတ်ျပန္ခ်က်တြေ၊ျေမျပင်သတင်းစောင့်ကြည့်လေ့လာတဲ့ဒေသတြင်းအဖြဲ့တြေရဲ့ မွတ္တမ်းတြေအရ သိပါတယ်။ အဲဒီ ၂ လအတြင်းမွာတင် စစ်ကောင္စီတပ္က စစ္ကိုင်းတိုင်းအတြင်းမျွာပုလုပ္ခဲ့တဲ့လေကြာင်းတိုက္ခိုက္မွု အေရအတြက်ဟာ ၃၀ နီးပါးအထိရွိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလိုလေကြာင်းတိုက္ခိုက္မွုထဲမွာ စစ္ကိုင်းတိုင်း၊ ဒီပဲယင်းမြို့နယ်၊ လက်ယက္ကုန်းကေ်းရြာကို စစ္တပ္က လေကြာင်းကေန ပစ္ခတ္ခဲ့မွုလည်း ပါဝင္ပါတယ်။ လေကြာင်းပစ္ခတ္မွုကို စာသင္စားပြဲနဲ့ကာခဲ့ရတဲ့ လက်ယက္ကုန်း ************************************** စစ္ကိုင်းတိုင်း၊ ဒီပဲယင်းမြို့နယ်၊ လက်ယက္ကုန်းကေ်းရြာကို စစ္တပ္က စက္တင္ဘာလ ၁၆ ရက္မွာ လေယာဥ္နဲ့ ပစ္ခတ္ခ်ိန် ရြာထဲက စာသင်ကေ်ာင်းမွာ ကေ်ာင်းတက်နေတဲ့ ကေလးငယ် ၇ ဦး အပါအဝင် လူပေါင်း ၁၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ‘ဝုန်းကနဲဆိုတဲ့အသံကြားရတာနဲ့ ကျန္မြတို့လည်း စပါးက်ီအောက္ကိုျေပးပုန်းခဲ့ရတာ။ နောက်တော့ ဘုန်းကြီးကေ်ာင်းဝင်းထဲ အပစ္ခံရတယ္ဆိုတာ သိရတာ။ ပစ္ခတ္မွုဖစ်ပြီး ၄၅ မိနစ်လောက်ကြာမွ စစ်သားတြေရာက္လာတယ်။ ကျန္မြတို့လည်း အဖမ်းခံရတယ်။ ဘုန်းကြီးကေ်ာင်းမွာ စုခိုင်းပြီး သူတို့စာရင်းပါတဲ့လူတြေကို မေးတာ၊ျမန်းတာတြေလုပ္တယ်’’ လို့ လက်ယက္ကုန်း တိုက္ခိုက္ခံရမွုအပြီးမျွာပန္လည် လြတ်ျေမာက္လာသူ ရြာခံ တစ်ဦးက ဘီဘီစီကျိုပန်ျေပျာပပါတယ်။ ဒေသခံတြေ အျေပာအရဆိုရင် လက်ယက္ကုန်းဒေသခံတြေဟာ စစ်ကောင္စီတပ်ရဲ့ စစ်ကြောင်း သတင်း ကြိုတင္မကြားရဘဲ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရတာလိျု့ဖစ္ပါတယ်။ လက်ယက္ကုန်းရြာ စာသင်ကေ်ာင်း ပစ္ခတ္ခံရခ်ိန် အနီးနားက ဘုန်းကြီးကေ်ာင်းပါ ပစ္ခတ္ခံခဲ့ရ လို့ အပ်က်အစီးတြေ ရွိခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင္စီဘက္ကတော့ သေဆုံးခဲ့ကြရတာတြေဟာ KIA နဲ့ PDF တြေက ရြာသားတြေကို လူသား တံတိုင်းအျဖစ် အသုံးခ်ခဲ့တာကြောင့္လို့ ဆိုပြီး စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက် သတင်းစာရွင်းလင်းပြဲမွာျေပာပါတယ်။ စစ်ကောင္စီတပ်ဟာ လက်ယက္ကုန်းကေ်းရြာကို တိုက္ခိုက္မွုဖစ်ပြီးနောက် အရပ်သား ၂၀ နီးပါးနဲ့ ဒဏ်ရာရကေလးငယ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သြားခဲ့ပြီး ကေလးငယ်တြေကိုတော့ ရေဦးဆေးရုံကို တင္ခဲ့တယ္လို့ သိရပါတယ်။ အခုတော့ အဲဒီထဲက အရပ်သားနဲ့ကေလးငယ်တျြေပန္လြတ္လာပျြီဖစ်ပေမဲ့ အသက် ၆ နွစ်အရြယ် ကေလးငယ္တစ်ဦးကေတာ့ ဆေးကုသမွု ခံယူနေရဆျဲဖစ္တယ္လို့ သိရပါတယ်။ စေ်းနေ့မွာ စီးနင်းတိုက္ခိုက္ခံရတဲ့ ရင်ပေါင္တိုင် ***************************************** စစ်ကောင္စီတပ်ဟာ သြဂုတ္လလယ္ပိုင်းအတြင်းမွာပဲ စစ်‌ကိုင်းတိုင်း၊ ဒီပဲယင်းမြို့နယ္ထဲက ရင်ပေါင္တိုင်ရြာကို ရက္နဲ့ခ်ီ စီးနင်းဝင္ခ်ိန် ရဟတ်ယာဉ်တြေနဲ့ ပစ္ခတ္ခဲ့တာကြောင့် သက်ကြီးရြယ်အိုနဲ့ ကေလးငယ်တြေအပါအဝင် လူပေါင်း ၁၈ ယောက် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကောင္စီတပ်ဟာ သြဂုတ္လ ၁၁ ရက်နေ့၊ျမန္မျာပက္ခဒိန် လ အရဆိုရင် ဝါဆိုလျပည့်နေ့မွာ စေ်းနျေ့ဖစ္လို့ ရင်ပေါင္တိုင်ရြာထဲ စည္ကားနေခ်ိန် ဝင်ရောက္စီးနင်းခဲ့တာပါ။ အဲဒီနေ့ တစ်နေ့တည်းမွာတင် စစ်ကောင္စီက ရဟတ်ယာဉ်တြေနဲ့ ပစ္ခတ္တာ၊ တပ္ဖြဲ့ဝင်တြေကျိုဖန့်ကြက္ခ်ထားတာတျြေပုလုပ္ခဲ့ပြီး ရြာထဲမွာ ၄ ညအထိ စခန်းခ်ခဲ့တယ္လို့ ဒေသခံတြေကျေပာပါတယ်။ ‘’ရဟတ်ယာဉ် ၂ စီးနဲ့ လူခ်တယ်။ နောက် ၁ စီးနဲ့ ပစ္ခတ္တယ်။ အဲဒီတစ်နေ့တည်း လေယာဥ္နဲ့ ပစ္ခတ္မွုက ၁ နာရီကေ်ာ်ကြာတယ်။ ရင်ပေါင္တိုင္က ၁၂ ယောက်၊ တျခားရြာက ၆ ယောက် စုစုပေါင်း ၁၆ ယောက်သေတယ်။ သူတို့ ထြက်သြားတော့ အေလာင်းတြေကို ဗောဓိညောင် ပင် အောက္မွာ ဈုပုံမီးရွို့ထားတာတြေ တြေ့ခဲ့တယ်’’ လို့ ရင်ပေါင္တိုင် ရြာသားတစ်ဦးက ဘီဘီစီကျိုပန်ျေပျာပပါတယ်။ ရင်ပေါင္တိုင်ကေ်းရြာအနီးကို စစ်ကောင္စီက ပြီးခဲ့တဲ့ အောက္တိုဘာလ ၁၉ ရက် မနက္ပိုင်းမွာ လည်းလေကြာင်းကေန ပစ္ခတ္မျွုပုလုပ္ခဲ့တာကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမ်ိုးသမီးတစ်ဦး အပါ အဝင် လူ ၂ ဦးသေဆုံးတျဲ့ဖစ္စဉ်ရွိခဲ့ဖူးပါတယ်။ ခ်င်ျးပည်သူ့ကာကြယ်ရေးတပ္ဖြဲ့ဝင္တခ်ို့ ရင်ပေါင္တိုင်ကေ်းရြာမွာ ရွိနေတယ္ဆိုတဲ့သတင်းနဲ့ သြဂုတ် ၁၁ ရက္မွာ စစ်ကောင္စီတပ္က အခုလိုတပ္စြဲ တိုက္ခိုက္တာတြေလုပ္ခဲ့တျာဖစ္ပါတယ်။ သြဂုတ္လ ၁၁ ရက် တိုက္ခိုက္မွုပြီးကတည်းကေန အခု ဒီဇင္ဘာလအထိ ၄ လအတြင်း ရင်ပေါင္တိုင်ကေ်းရြာကို စစ်ကောင္စီတပ္က ၄ ကြိမ် ဝင်ရောက္ခဲ့သလို မီးရွို့ခံရတာကြောင့် နေအိမ် ၁၀၄ အိမ်အထိ မီးလောင် ပ်က္စီးခဲ့တယ္လို့ ဒေသခံတြေကျေပာပါတယ်။ ဒါ့အျပင် ရင်ပေါင္တိုင်ကေ်းရြာထဲကို စစ်ကောင္စီတပ် စီးနင်းဝင်ရောက္ခ်ိန္တုန်းက က်န္ခဲ့တဲ့ လက္နက်ကြီးပေါက္ကြဲခဲ့တာကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ္မွာပဲ ရြာထဲက ကေလးငယ် ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ ‘’ရြာထဲကို လေယာဥ္နဲ့ပစ္ခ်ိန္တုန်းက က်န္ခဲ့တဲ့လက္နက္က်ည်တြေမွာ မေပါက္ကြဲသေးတာ တြေရွိတယ်။ ကေ်းရြာထဲက လူငယ်တြေက သယ်ယူပြီး ယမားခေ်ာင်းထဲမွာ ‌ဖောက္ခြဲရွင်းလင်းခဲ့ ရတာတင် က်ည်အလုံး ၄၀ လောက်ရွိတယ်’’ လို့ ရြာသားတစ်ဦးကျေပာပါတယ်။ ဘီဘီစီက ဆက်သြယ်မျေးမန်းခြင့်ရခဲ့တဲ့ဒေသခံတြေရဲ့အျေပာအရဆိုရင် လက်ယက္ကုန်းနဲ့ ရင်ပေါင္တိုင်အပါအဝင် စစ္တပ်လေကြာင်းတိုက္ခိုက္တာကို ကြုံရဖူးတဲ့ဒေသေတြမွာ နေထိုင်သူတြေဟာ နေရပ္ကို စိတ္ခ်လက္ခ်ျပန်နေဖို့ အေနအထားမရွိဖစ်နေပါတယ်။ ‘’သူတို့(စစ္တပ်)ဘယ်အခ်ိန်ရောက္လာမလဲဆိုတာ မသိနိုင်တော့ အထုပ္ထုပ်ပြီးလေယာဉ်သံပဲ နားစြင့်နေရတယ်။ အိမ်တြေလည်း မီးရွို့ခံရလို့ တတ္နိုင်သူတြေတာင် ကောင်းကောင်းမြန္မြန်ျပန္မဆောက်ကြေတာ့ဘူး။ ထပ်ပြီးအရွို့ခံရမွာစိုးလိျု့ဖစ်သလိုပဲ နေကြေတာ့တယ်’’ လို့ လက်ယက္ကုန်းရြာသားတစ်ဦးကျေပာပါတယ်။ . BBC 26-12-2022 [Zawgyi]လူ ၁၀၀ နီးပါးေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ စစ္ေကာငၥီရဲ့ ေလၾကာင္းတိုကၡိုကၼြု ၃ ခု ************************************ ်မႏၼာစစ္ေကာငၥီတပ္ဟာ အာဏာသိမ္းၿပီး တစ္ႏြစ္အၾကာ ၂၀၂၂ ခုႏြစ္ေအစာပိုင္းကစလို႔ ေလၾကာင္း တိုကၡိုကၼြုေၾတကို တိုးလုပႅာေနတယႅို႔ ၾလတႅပၲဲ့ေစာင့္ၾကၫ့္ေလ့လာေရး သုေတသနအၿဖဲ့ေၾတက ဆိုပါတယ္။ လကၷကၠိုငၸဋိပကၡ်ဖစၥဥၷဲ့ တည္ေနရာေလ့လာခ္က္(ACLED)ရဲ့ မြတၲမ္းေၾတအရဆိုရင္်မႏၼာႏိုင္ငံမြာ စစၲပ္ရဲ့ ေလၾကာင္းတိုကၡိုကၼြုေၾတၾကာင့္ လူေသဆံုးမြုပႏြုန္းဇယားဟာ ေအာကၲိုဘာလကုႏၸိုင္းမြာ အ်မင့ၧံုးကိုေရာကၡဲ့ပါတယ္။ စစ္ေကာငၥီက ကခ္ႁငႅတ္်ေမာက္ေရးအၿဖဲ့(KIO)ႏြစၸတႅည္ေန့ က္င္းေပနတဲ့ ေဖ္ာ္်ေဖၿပဲကို တိုက္ေလယာဥၷဲ့ ဗံုးေၾတ ႀကဲခ္ခဲ့တာေၾကာင့္ လူေပါင္း ၇၀ နီးပါးေသဆံုးခဲ့တ်ဲ့ဖစ္ရပ္ေၾကာင့္်ဖစၸါတယ္။ စစၠိုင္းတိုင္း ဒီပဲယင္းၿမိဳ႔နယၴဲက လက္ယကၠုန္း နဲ႔ ရင္ေပါငၲိုင္ေက္းျရာတို႔မြာ စကၲင႓ာလနဲ႔ ၾသဂုတႅက တိုကၡိုကၡဲ့တဲ့ တိုကၡိုကၼြုေၾကာင့ႅည္း လူ ၃၀ နီးပါး ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ ဒီေလၾကာင္းတိုကၡိုကၼြု ၃ ခုဟာ စုစုေပါင္း လူ၁၀၀ နီးပါးေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ စစ္ေကာငၥီတပ္ေၾတရဲ့ ေလၾကာင္းက တိုကၡိုကၼြုတ်ျေဖစၸါတယ္။ အနန႔ၸါ ေလၾကာင္းတိုကၡိုကၼြု ******************************* စစ္ေကာငၥီတပၠ ကခ္င္်ပညၷယ္၊ ဖားကန႔္ၿမိဳ႔နယၴဲက အနန႔ၸါျရာကို ေအာကၲိုဘာလ ၂၃ ရက္ညမြာ ေလၾကာင္းေကန ဗံုးႀကဲခဲ့တာေၾကာင့္ အဲဒီေဖ္ာ္်ေဖၿပဲမြာ ရြိေနတဲ့ကခ္ႁငႅတ္်ေမာက္ေရးအၿဖဲ့(KIO/KIA) ဝႏၴမ္းေၾတ၊ ကခ္င္အႏုပညာရြင္၊ စီးျပားေရးသမားအခ္ို႔နဲ႔ အရပ္သားေၾတ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ‘’ေလယာဉ္သံ မၾကားရဘဲ ဗံုးက္ၾသားမြာပဲ သိခဲ့ရတာ။ ေဖ္ာ္်ေဖရးစင္၊ ေအရးပါလူပုဂၢိုလ္ေၾတထိုငၲဲ့ ေနရာနဲ႔ မီးဖိုေဆာငၠို ဗံုး ၃ လံုးက္တယ္။ ေသဆံုးသူေၾတထဲမြာ ၿပဲလာတကၲဲ့ စီးျပားေရးသမား ၃ ဦးထကၼနည္းလည္း ပါတယ္’’ လို႔ တိုကၡိုကၡံရခ္ိန္ အခင္်းဖစၲဲ့ေနရာမြာ ရြိေနခဲ့သူတစ္ဦးက ဘီဘီစီက်ိဳပန္်ေပာင္်းေပ်ာပပါတယ္။ တိုကၡိုကၼြုအၿပီးမြာ ဒဏ္ရာရသူေၾတကို စစ္ေကာငၥီတပ႓ကၠ်မစ္ႀကီးနားၿမိဳ႔ေပၚကို တက္ေရာက္ ေဆးကုသျခင့္ ပိတၡဲ့တယႅို႔ ကူညီကယၧယ္ရာမြာ ပါဝင္သူေၾတက ဘီဘီစီကိုေပာပါတယ္။ စစ္ေကာငၥီတပ႓ကၠေတာ့ အနန႔ၸါကိုတိုကၡိုကၼြု နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္်ပန္ရာမြာ အနန႔ၸါဟာ စစ္ေရးပစၼြတ္်ဖစၲယႅို႔်ေပာေပမဲ့ လူထိခိုက္ေသဆံုးမြုကိုေတာ့်ေပာခဲ့တာမရြိပါဘူး။ KIA စစ္ဦးစီးခ္ုပ္ ဗိုလၡ္ုႁပၢမ္မၠောေတာ့ အနန႔ၸါဟာ KIA စခန္းမဟုတ႓ဲ ခရီးၾသားေၾတ ေခတၲနားေနတဲ့ ေနရ်ာဖစၲယႅို႔ သူ႔ရဲ့လူမြုၾကန္ရက္ ေဖ့ၾဘတၡၠေန ထုတ္်ေပာပါတယ္။ ‘’ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အနန႔ၸါမြာ အပ္က္အစီးေၾတက ဒီအတိုင္းပဲရြိေသးတယ္။်ပႏႅညၲည္ေဆာက္ေရး မလုပ္ေသးဘူး။ တိုကၡိုကၡံရခ္ိန္ ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့စီးျပားေရးလုပ္ငန္းရြင္ေၾတလည္း ဒဏ္ရာသက္သာေပမဲ့ ေနရပၼ်ပန္ရဲေၾကသးဘူး။ မတရားအသင္းဆက္ၾသယၲဲ့ပုဒၼ ၁၇(၁)နဲ႔ တရားၿစဲခံရမြာ ေၾကာက္ေနၾကတယ္’’ လို႔ KIA နဲ႔နီးစပ္သလိုေမ်ပင္ေအ်ခေအနကိုလည္း သိရြိသူတစ္ဦးက ဘီဘီစီကိုေပာပါတယ္။ စစ္ေကာငၥီတပ္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတႅနဲ႔စကၲင႓ာလအၾတင္း ေလၾကာင္းတိုကၡိုကၼြု ၁၀၀ ေက္ာ္်ပုလုပၡဲ့တယႅို႔ ေဒသကာၾကယ္ေရးတႃပၹဲ့ဝင္ေၾတရဲ့ ထုတ္်ပႏၡ္က္ေၾတ၊်ေမ်ပင္သတင္းေစာင့္ၾကၫ့္ေလ့လာတဲ့ေဒသၾတင္းအၿဖဲ့ေၾတရဲ့ မြတၲမ္းေၾတအရ သိပါတယ္။ အဲဒီ ၂ လအၾတင္းမြာတင္ စစ္ေကာငၥီတပၠ စစၠိုင္းတိုင္းအၾတင္းမြၽာပုလုပၡဲ့တဲ့ေလၾကာင္းတိုကၡိုကၼြု ေအရအၾတက္ဟာ ၃၀ နီးပါးအထိရြိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုေလၾကာင္းတိုကၡိုကၼြုထဲမြာ စစၠိုင္းတိုင္း၊ ဒီပဲယင္းၿမိဳ႔နယ္၊ လက္ယကၠုန္းေက္းျရာကို စစၲပၠ ေလၾကာင္းေကန ပစၡတၡဲ့မြုလည္း ပါဝငၸါတယ္။ ေလၾကာင္းပစၡတၼြုကို စာသငၥားၿပဲနဲ႔ကာခဲ့ရတဲ့ လက္ယကၠုန္း ************************************** စစၠိုင္းတိုင္း၊ ဒီပဲယင္းၿမိဳ႔နယ္၊ လက္ယကၠုန္းေက္းျရာကို စစၲပၠ စကၲင႓ာလ ၁၆ ရကၼြာ ေလယာဥၷဲ့ ပစၡတၡ္ိန္ ျရာထဲက စာသင္ေက္ာင္းမြာ ေက္ာင္းတက္ေနတဲ့ ေကလးငယ္ ၇ ဦး အပါအဝင္ လူေပါင္း ၁၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ‘ဝုန္းကနဲဆိုတဲ့အသံၾကားရတာနဲ႔ က်ႁႏၼတို႔လည္း စပါးက္ီေအာကၠိုေပးပုန္းခဲ့ရတာ။ ေနာက္ေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက္ာင္းဝင္းထဲ အပစၡံရတယၧိုတာ သိရတာ။ ပစၡတၼြုဖစ္ၿပီး ၄၅ မိနစ္ေလာက္ၾကာမြ စစ္သားေၾတရာကႅာတယ္။ က်ႁႏၼတို႔လည္း အဖမ္းခံရတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက္ာင္းမြာ စုခိုင္းၿပီး သူတို႔စာရင္းပါတဲ့လူေၾတကို ေမးတာ၊်မန္းတာေၾတလုပၲယ္’’ လို႔ လက္ယကၠုန္း တိုကၡိုကၡံရမြုအၿပီးမြၽာပႏႅည္ ၾလတ္်ေမာကႅာသူ ျရာခံ တစ္ဦးက ဘီဘီစီက်ိဳပန္်ေပ်ာပပါတယ္။ ေဒသခံေၾတ ေအ်ပာအရဆိုရင္ လက္ယကၠုန္းေဒသခံေၾတဟာ စစ္ေကာငၥီတပ္ရဲ့ စစ္ေၾကာင္း သတင္း ႀကိဳတငၼၾကားရဘဲ တိုကၡိုကၡံခဲ့ရတာလိဳ႕ဖစၸါတယ္။ လက္ယကၠုန္းျရာ စာသင္ေက္ာင္း ပစၡတၡံရခ္ိန္ အနီးနားက ဘုန္းႀကီးေက္ာင္းပါ ပစၡတၡံခဲ့ရ လို႔ အပ္က္အစီးေၾတ ရြိခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေကာငၥီဘကၠေတာ့ ေသဆံုးခဲ့ၾကရတာေၾတဟာ KIA နဲ႔ PDF ေၾတက ျရာသားေၾတကို လူသား တံတိုင္းအ်ဖစ္ အသံုးခ္ခဲ့တာေၾကာင့ႅို႔ ဆိုၿပီး စကၲင႓ာလ ၂၀ ရက္ သတင္းစာရြင္းလင္းၿပဲမြာ်ေပာပါတယ္။ စစ္ေကာငၥီတပ္ဟာ လက္ယကၠုန္းေက္းျရာကို တိုကၡိုကၼြုဖစ္ၿပီးေနာက္ အရပ္သား ၂၀ နီးပါးနဲ႔ ဒဏ္ရာရေကလးငယ္ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ၾသားခဲ့ၿပီး ေကလးငယ္ေၾတကိုေတာ့ ေရဦးေဆးရံုကို တငၡဲ့တယႅို႔ သိရပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီထဲက အရပ္သားနဲ႔ေကလးငယ္တ်ျေပႁႏႅတႅာပ်ျီဖစ္ေပမဲ့ အသက္ ၆ ႏြစ္အျရယ္ ေကလးငယၲစ္ဦးေကတာ့ ေဆးကုသမြု ခံယူေနရဆ်ဲဖစၲယႅို႔ သိရပါတယ္။ ေစ္းေန့မြာ စီးနင္းတိုကၡိုကၡံရတဲ့ ရင္ေပါငၲိုင္ ***************************************** စစ္ေကာငၥီတပ္ဟာ ၾသဂုတႅလယၸိုင္းအၾတင္းမြာပဲ စစ္‌ကိုင္းတိုင္း၊ ဒီပဲယင္းၿမိဳ႔နယၴဲက ရင္ေပါငၲိုင္ျရာကို ရကၷဲ့ခ္ီ စီးနင္းဝငၡ္ိန္ ရဟတ္ယာဉ္ေၾတနဲ႔ ပစၡတၡဲ့တာေၾကာင့္ သက္ႀကီးျရယ္အိုနဲ႔ ေကလးငယ္ေၾတအပါအဝင္ လူေပါင္း ၁၈ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေကာငၥီတပ္ဟာ ၾသဂုတႅ ၁၁ ရက္ေန့၊်မႏၼ်ာပကၡဒိန္ လ အရဆိုရင္ ဝါဆိုလ်ပၫ့္ေန့မြာ ေစ္းေန့်ဖစႅို႔ ရင္ေပါငၲိုင္ျရာထဲ စညၠားေနခ္ိန္ ဝင္ေရာကၥီးနင္းခဲ့တာပါ။ အဲဒီေန့ တစ္ေန့တည္းမြာတင္ စစ္ေကာငၥီက ရဟတ္ယာဉ္ေၾတနဲ႔ ပစၡတၲာ၊ တႃပၹဲ့ဝင္ေၾတက်ိဳဖန႔္ၾကကၡ္ထားတာတ်ျေပုလုပၡဲ့ၿပီး ျရာထဲမြာ ၄ ညအထိ စခန္းခ္ခဲ့တယႅို႔ ေဒသခံေၾတေက်ပာပါတယ္။ ‘’ရဟတ္ယာဉ္ ၂ စီးနဲ႔ လူခ္တယ္။ ေနာက္ ၁ စီးနဲ႔ ပစၡတၲယ္။ အဲဒီတစ္ေန့တည္း ေလယာဥၷဲ့ ပစၡတၼြုက ၁ နာရီေက္ာ္ၾကာတယ္။ ရင္ေပါငၲိုငၠ ၁၂ ေယာက္၊ တ်ခားျရာက ၆ ေယာက္ စုစုေပါင္း ၁၆ ေယာက္ေသတယ္။ သူတို႔ ၾထက္ၾသားေတာ့ ေအလာင္းေၾတကို ေဗာဓိေညာင္ ပင္ ေအာကၼြာ ဈုပံုမီးရြို႔ထားတာေၾတ ေၾတ့ခဲ့တယ္’’ လို႔ ရင္ေပါငၲိုင္ ျရာသားတစ္ဦးက ဘီဘီစီက်ိဳပန္်ေပ်ာပပါတယ္။ ရင္ေပါငၲိုင္ေက္းျရာအနီးကို စစ္ေကာငၥီက ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာကၲိုဘာလ ၁၉ ရက္ မနကၸိုင္းမြာ လည္းေလၾကာင္းေကန ပစၡတၼြၽုပုလုပၡဲ့တာေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အမ္ိုးသမီးတစ္ဦး အပါ အဝင္ လူ ၂ ဦးေသဆံုးတ်ဲ့ဖစၥဉ္ရြိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ခ္င္်းပည္သူ႔ကာၾကယ္ေရးတႃပၹဲ့ဝငၲခ္ို႔ ရင္ေပါငၲိုင္ေက္းျရာမြာ ရြိေနတယၧိုတဲ့သတင္းနဲ႔ ၾသဂုတ္ ၁၁ ရကၼြာ စစ္ေကာငၥီတပၠ အခုလိုတႃပၥဲ တိုကၡိုကၲာေၾတလုပၡဲ့တ်ာဖစၸါတယ္။ ၾသဂုတႅ ၁၁ ရက္ တိုကၡိုကၼြုၿပီးကတည္းေကန အခု ဒီဇင႓ာလအထိ ၄ လအၾတင္း ရင္ေပါငၲိုင္ေက္းျရာကို စစ္ေကာငၥီတပၠ ၄ ႀကိမ္ ဝင္ေရာကၡဲ့သလို မီးရြို႔ခံရတာေၾကာင့္ ေနအိမ္ ၁၀၄ အိမ္အထိ မီးေလာင္ ပ္ကၥီးခဲ့တယႅို႔ ေဒသခံေၾတေက်ပာပါတယ္။ ဒါ့အ်ပင္ ရင္ေပါငၲိုင္ေက္းျရာထဲကို စစ္ေကာငၥီတပ္ စီးနင္းဝင္ေရာကၡ္ိႏၲုန္းက က္ႏၡဲ့တဲ့ လကၷက္ႀကီးေပါႄကၠဲခဲ့တာေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတၼြာပဲ ျရာထဲက ေကလးငယ္ ၂ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ‘’ျရာထဲကို ေလယာဥၷဲ့ပစၡ္ိႏၲုန္းက က္ႏၡဲ့တဲ့လကၷကၠ္ည္ေၾတမြာ ေမပါႄကၠဲေသးတာ ေၾတရြိတယ္။ ေက္းျရာထဲက လူငယ္ေၾတက သယ္ယူၿပီး ယမားေခ္ာင္းထဲမြာ ‌ေဖာႄကၡဲရြင္းလင္းခဲ့ ရတာတင္ က္ည္အလံုး ၄၀ ေလာက္ရြိတယ္’’ လို႔ ျရာသားတစ္ဦးေက်ပာပါတယ္။ ဘီဘီစီက ဆက္ၾသယ္ေမ်းမန္းျခင့္ရခဲ့တဲ့ေဒသခံေၾတရဲ့ေအ်ပာအရဆိုရင္ လက္ယကၠုန္းနဲ႔ ရင္ေပါငၲိုင္အပါအဝင္ စစၲပ္ေလၾကာင္းတိုကၡိုကၲာကို ႀကံဳရဖူးတဲ့ေဒေသၾတမြာ ေနထိုင္သူေၾတဟာ ေနရပၠို စိတၡ္လကၡ္်ပန္ေနဖို႔ ေအနအထားမရြိဖစ္ေနပါတယ္။ ‘’သူတို႔(စစၲပ္)ဘယ္အခ္ိန္ေရာကႅာမလဲဆိုတာ မသိႏိုင္ေတာ့ အထုပၴုပ္ၿပီးေလယာဉ္သံပဲ နားျစင့္ေနရတယ္။ အိမ္ေၾတလည္း မီးရြို႔ခံရလို႔ တတၷိုင္သူေၾတတာင္ ေကာင္းေကာင္းျမျနၼန္်ပႏၼေဆာက္ေၾကတာ့ဘူး။ ထပ္ၿပီးအရြို႔ခံရမြာစိုးလိဳ႕ဖစ္သလိုပဲ ေနေၾကတာ့တယ္’’ လို႔ လက္ယကၠုန္းျရာသားတစ္ဦးေက်ပာပါတယ္။ . BBC 26-12-2022